จังหวัดสุพรรณบุรีเป็นจังหวัดที่มีรากฐานวัฒนธรรมทางด้านดนตรีที่มีความเข้มแข็ง และผสมกลมกลืนกับวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่นมาอย่างยาวนาน ทั้งศิลปะ ดนตรีพื้นบ้าน ภาษาท้องถิ่นที่มีเอกลักษณ์ รวมทั้งยังเป็นจังหวัดที่ผลิตบุคลากรทางด้านดนตรีที่มีความสำคัญของประเทศมาอย่างช้านาน ไม่ว่าจะเป็นปูชณียบุคคลทางด้านดนตรี และศิลปินแห่งชาติของประเทศ หรือศิลปินนักดนตรีรุ่นใหม่ทั้งเพลงลูกทุ่ง และเพลงไทยสากลที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน เรียกได้ว่าจังหวัดสุพรรณบุรีเป็นบ้านของศิลปิน นักดนตรี คนดนตรีที่มีชื่อเสียงมากมายนับไม่ถ้วน

จังหวัดสุพรรณบุรีมีความโดดเด่นที่ภาคเกษตรกรรม แต่หารู้ไม่ว่าความเป็นแผ่นดินเกษตรนี้เป็นปัจจัยหลักอย่างหนึ่งที่ก่อให้เกิดดนตรีพื้นบ้านสุพรรณอย่าง “เพลงอีแซว” และมีหลายเสียงที่กล่าวกันว่า ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของดินสุพรรณนั้นส่งผลให้ชาวสุพรรณบุรีมีเนื้อเสียงที่ไพเราะ มีเอกลักษณ์หาใครจะเปรียบได้ ทำให้นักร้องชาวสุพรรณโดยเฉพาะนักร้องลูกทุ่งแต่ละท่านมีน้ำเสียงนุ่มนวล อ่อนหวาน เป็นที่จดจำให้แก่ผู้ฟังโดยทั่วไป หลังจากการที่ได้ซึมซับในเสียงดนตรีไทย ดนตรีพื้นบ้าน ดนตรีลูกทุ่ง ก่อให้เกิดการต่อยอดเป็นเพลงเพื่อชีวิตที่มีการประยุกต์ใช้ดนตรีสากลผนวกเข้าไว้กับวิถีชีวิตพื้นบ้านโดยทั่วไป และถึงแม้กาลเวลาจะผ่านไปสุพรรณบุรีก็ยังคงเป็นภูมิลำเนาเดิมของศิลปินเพลงยุคใหม่ที่มีชื่อเสียงมากมายที่เข้ามาเพิ่มความหลากหลายทางวัฒนธรรมดนตรีให้จังหวัดสามารถเชื่อมโยงกับฐานผู้ฟังในระดับสากลได้มากยิ่งขึ้น

ดนตรีพื้นบ้าน
จังหวัดสุพรรณบุรี อยู่ในเขตที่ราบภาคกลาง เป็นท้องทุ่งนาผืนใหญ่ที่มีการละเล่นพื้นบ้านเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของชาวนา ทั้งเพลงระบำบ้านไร่ เพลงเหย่ย เพลงเพวงมาลัย เพลงฉ่อย เพลงลำตัด เพลงเรือ ฯลฯ ชาวสุพรรณบุรีเป็นนักเล่นเพลงพื้นบ้านตัวยง เมืองสุพรรณจึงมีเทศกาลเล่นเพลงประจำปี 2 ครั้ง คือ งานไหว้พระเดือนสิบสอง และงานไหว้พระเดือนห้า ณ วัดป่าเลไลยก์ เป็นที่ทราบกันในเหล่านักเล่นเพลงทั่วภาคกลางในสมัยอดีตว่างานไหว้พระเดือนสิบสองเป็นเวทีใหญ่สำหรับการประชันเพลงแห่งท้องทุ่ง เมื่อถึงวันงานนักเล่นเพลงจากทั่วสารทิศจะเดินทางมาร่วมงานกันอย่างคับคั่ง โดยพายเรือมาจอดที่ท่าน้ำหน้าวัดประตูสาร (จุดแรกของการประชันเพลง ประเดิมด้วยเพลงเรือ) กระทั่งดึกจึงขึ้นบกเดินเท้าไปวัดป่าเลไลยก์ ไหว้หลวงพ่อโต จากนั้นนักเล่นเพลงจะมาชุมนุมกันใต้ต้นโพธิ์ บริเวณลานวัดหน้าวิหาร และประชันเพลงกันจนถึงรุ่งสาง โดยมีเพลงที่นิยมเล่นกันในงานนี้คือ เพลงพวงมาลัย เพลงอีแซว และเพลงเรือ ซึ่งสุพรรณบุรีมีตำนานพ่อเพลง – แม่เพลง ที่มีชื่อเสียง ได้แก่

แม่บัวผัน จันทร์ศรี และพ่อไสว วงษ์งาม:
บรมครูแห่งแม่เพลง-พ่อเพลงอีแซว
แม่บัวผัน และพ่อไสว เป็นศิลปินเพลงพื้นบ้าน เพลงอีแซวที่มีชื่อเสียงใน อ.ศรีประจันต์ ทั้งสองท่านมีความผูกพัน และมีความชื่นชอบกับเพลงพื้นบ้านมาตั้งแต่วัยเยาว์ จนได้มีร้องเพลงโอกาสสั่งสมประสบการณ์จากการแสดงมามากมายหลายเวที โดยพ่อไสวเป็นศิลปินเพลงอีแซวคนแรกที่นำตะโพนมาตีประกอบจังหวะ ต่อมาแม่บัวผัน และพ่อไสวได้ตั้งวงเพลงเพื่อฝึกลูกศิษย์ ถ่ายทอดเพลงพื้นบ้านสู่คนรุ่นหลังมาเป็นเวลาหลายสิบปี มีผลงานการบันทึกเสียง และวิดิทัศน์สาธิตเพลงพื้นบ้านไว้มากมาย และในปี พ.ศ. 2533 แม่บัวผัน และพ่อไสวก็ได้รับยกย่องเชิดชูเกียรติให้เป็น “ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน)”

แม่ขวัญจิต ศรีประจันต์: ตำนานแม่เพลงอีแซว
มีชื่อจริงว่า นางเกลียว เสร็จกิจ เกิดที่ ต.วงน้ำซับ อ.ศรีประจันต์ แม่ขวัญจิตมีความสนใจในเพลงพื้นบ้านมาตั้งแต่อายุ 15 ปี ติดตามเรียนรู้ ฝึกหัดการร้องเพลงอีแซวแบบครูพักลักจำของแม่บัวผัน จันทร์ศรี และพ่อไสวเป็นประจำ ด้วยความอดทน และตั้งใจจริง ตลอดจนปฏิภาณ ไหวพริบของแม่ขวัญจิตในการว่าเพลงอีแซว ทำให้ท่านเป็นที่ยอมรับ และเป็นที่ชื่นชอบของนักฟังเพลงอีแซวจนได้รับสมญาว่า “ตำนานแม่เพลงอีแซว” และได้รับรางวัลยกย่องเชิดชูเกียรติให้เป็น “ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน)” ในปีพ.ศ. 2539

ดนตรีไทย
จังหวัดสุพรรณบุรีมี 2 ศิลปินแห่งชาติด้านดนตรีไทย

โดยท่านแรกคือ ครูมนตรี ตราโมท (คีตกวี 5 แผ่นดิน)
ผู้มีความรู้ความสามารถด้านดุริยางคศาสตร์ที่ได้สร้างสรรค์ผลงานเพลงไทยมากกว่า 200 เพลง ทั้งการประพันธ์ทำนอง คำร้อง และบทความวิชาการเกิดเป็น “ตำราดนตรีฉบับแรกของแผ่นดินไทย” และอีกท่านคือ ครูแจ้ง คล้ายสีทอง (ช่างขับคำหอม) ผู้มีความเชี่ยวชาญสามารถ และเอกลักษณ์เฉพาะตัวในการขับเสภา พร้อมด้วยเนื้อเสียงยอดเยี่ยม และทักษะในการตีกรับ โดยมีผลงานที่มีชื่อเสียง คือ การขับเสภาในละครเรื่องขุนช้าง-ขุนแผน

เพลงลูกทุ่ง

ด้วยเอกลักษณ์ในเนื้อเสียง และสำเนียงเหน่อ ทำให้จังหวัดสุพรรณบุรีขึ้นชื่อว่าเป็นเมืองผลิตตำนาน – นักร้องลูกทุ่งชั้นนำตั้งแต่ ราชาเพลงลูกทุ่งอย่างสุรพล สมบัติเจริญ เจ้าของบทเพลงลูกทุ่งเลือดสุพรรณ “…เอ้ามาด้วยกัน เอ้าไปด้วยกัน เลือดสุพรรณของเรานี่เอย” และราชินีเพลงลูกทุ่ง หรือพุ่มพวง ดวงจันทร์ ไปจนถึงนักร้องผู้มีชื่อเสียงอีกหลายท่าน เช่น ก้าน แก้วสุพรรณ (ผู้เปิดตำนานนักร้องจากแดนสุพรรณ) สายัณห์ สัญญา (แหบมหาเสน่ห์) ไวพจน์ เพชรสุพรรณ (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง -นักร้องเพลงลูกทุ่ง ปี พ.ศ. 2540) เปาวลี พรพิมล และอื่น ๆ อีกมากมายนับไม่ถ้วน

เพลงเพื่อชีวิต

เมื่อกล่าวถึงเพลงเพื่อชีวิตก็จะเป็นใครไม่ได้นอกจาก “แอ๊ด คาราบาว” ราชาเพลงเพื่อชีวิต ศิลปินเลือดสุพรรณ ชาวท่าพี่เลี้ยงที่ได้ซึมซับความรักความชอบทางด้านดนตรีมาตั้งแต่สมัยยังเป็นเด็กผ่านการละเล่นเพลงพื้นบ้านภาคกลางทั้งลำตัด เพลงฉ่อย เพลงอีแซว อีกทั้งยังมีบิดาเป็นหัวหน้าวงดนตรีประจำจังหวัดสุพรรณบุรีอีกด้วย ซึ่งแอ๊ด คาราบาวได้ฝากผลงานเพลงที่มีความเชื่อมโยงกับจังหวัดสุพรรณบุรีไว้มากมาย อาทิ เพลงหนุ่มสุพรรณ เพลงมนต์เมืองฝันสุพรรณบุรีเป็นต้น และในปี พ.ศ. 2556 แอ๊ด คาราบาวยังได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีสากล) ด้วย

ดนตรีสมัยใหม่

จากวัฒนธรรม ความนิยมในเสียงดนตรีที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ทำให้เทรนด์ของคนรุ่นหลังในการฟังดนตรีได้ผันตามยุคสมัยไปด้วย แต่จังหวัดสุพรรณบุรีก็ยังคงเป็นภูมิลำเนาที่ผลิตศิลปินนักดนตรีสมัยใหม่อย่างต่อเนื่อง อาทิ ศิลปินเพลงร็อคอย่าง ตูน บอดี้แสลม (นายอาทิวราห์ คงมาลัย) นักร้องผู้เริ่มต้นจากเพลงลูกทุ่ง สู่นักร้อง-นักแสดงมากความสามารถอย่าง กันต์ เดอะสตาร์ (นภัทร อินทร์ใจเอื้อ) นักร้องบอยแบนด์ผู้ผันตัวสู่ผู้กำกับ และโปรดิวเซอร์อย่าง แดน ดีทูบี (วรเวช ดานุวงศ์) ตลอดจนกลุ่มผู้เดินตามความฝันสู่การประกวดเวทีใหญ่อย่าง แรปเปอร์เด็กเลี้ยงควาย (เทพฤทธิ์ อิ่มสุดสำราญ – รายการเดอะแรปเปอร์) และ วงSunset – The Voice 2019 และกลุ่มผู้เข้าร่วมประกวดวงดนตรี Suphanburi String Contest เป็นต้น

จากจุดเด่นทางด้านดนตรีนี้เองทำให้ปัจจุบันการพัฒนาเมืองสุพรรณเกิดการทำงานร่วมกันระหว่างชุมชน ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคการศึกษาที่ร่วมกันบูรณาการในการยกระดับเศรษฐกิจ และสังคมของสุพรรณบุรีให้เป็นเมืองสร้างสรรค์ด้านดนตรี (Creative City of Music) เพื่อที่จะได้เป็นการเปิดประเทศสู่สากล สร้างชื่อเสียงของสุพรรณบุรีให้ปรากฏอยู่บนแผนที่โลก และเพื่อที่จะเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนจังหวัดสู่ความเป็นเมืองแห่งความสุข (City of Happiness)

สุพรรณบุรีเมืองสร้างสรรค์ด้านดนตรี
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)
สำนักงานพื้นที่พิเศษ 7 พื้นที่โบราณอู่ทอง
ชั้น 2 โครงการโตโลโปโตี้ 789 หมู่ 3 ต.อู่ทอง อ.อู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี 72160
โทรศัพท์: 0-3556-5562 อีเมล: suphanburicreativecity@gmail.com

www.suphanburicityofmusic.com

www.suphanburimusician.com

www.suphanburimusicevents.com

https://www.facebook.com/watch/suphanburicityofmusic